Hoe doet stadsgids Maup het? Een poging tot duiding van mij, naar aanleiding van de Atlantikwall-wandeling die ik 9 februari 2025 meeliep en eerdere wandelingen die ik meedeed.Stadsgids wordt je niet omdat je de vacature tegenkomt terwijl je op Monsterboard zoekt naar een 9-tot-5-baan. De achtergrond voor een gemiddelde stadsgids zal zijn: je bent geïnteresseerd in geschiedenis in het algemeen, alsmede in de geschiedenis van je directe omgeving, zoals je straat, buurt of stad/dorp. Je vertelt hier graag over aan iedereen waarvan je denkt dat die het maar wil horen. Misschien raken je directe naasten verveeld van wéér zo’n verhaal. En dan, op een dag, kom je tot de realisatie dat je van je hobby een beroep kunt maken: als mensen voor kennis moeten betalen (al is het maar een klein bedrag), dan tonen ze méér aandacht en zijn ze meer betrokken.
Zo stel ik me voor.
En ik stel me voor dat je het alleen kunt volhouden als stadsgids, als je dat enthousiasme weet vast te houden.
Maup heeft zijn enthousiasme op verschillende manieren vastgehouden. Ik beschrijf die manieren, zoals ik ze zie, nu in drie tips.
Tip 1: blijf nieuwsgierig. Sommige wandelingen doet Maup al járen, maar hij blijft feiten en achtergrond uitzoeken. Hij duikt stadsarchieven in, leest geschiedenisboeken en schuwt ook volkse bronnen niet. Dus zie de fotocollage hieronder: Maup met een bescheiden rugzak, met toch heel veel erin, waaronder een mapje met wéér heel veel erin, zoals oude foto's en kaarten van het gebied waar we doorheen lopen. Hier tijdens de Atlatikwall-wandeling die ik meeliep: op de derde foto laat Maup het stuk Den Haag zien, zoals dat tijdens de Tweede Wereldoorlog als 'Sperrgebiet' was afgekaderd door de Duitsers.
Mensen sturen hem dingen op, zoals de posters die Maup hieronder tijdens de wandeling laat zien. Op de eerste foto: Duitse propaganda voor Nederlanders, om mee te komen vechten tegen de Bolsjewisten. En op de volgende twee foto's: twee communiqués van de Duitsers aan de inwoners van Den Haag, van vlak na de inval, uit mei 1940.
Zelf zie ik me helemaal overspannen raken van zoveel verschillende informatie, maar Maup maakt er een mooi, samenhangend verhaal van: de propagandaposter verwijst naar een adres waar mensen (jongemannen) zich kunnen aanmelden; het adres waar we op dat moment voor staan. De communiqués hingen 80 jaar geleden in de straten waar we nu wandelen. (Overigens zijn dit replica's, zegt Maup er voor de nauwkeurigheid bij.)
Tip 2: laat je interesses de vrije loop. Stadswandelingen gaan traditioneel onder andere over de geschiedenis van politiek, cultuur en personen. Maar dat is niet in steen gehouwen: ze kunnen gaan over alles dat je interessant vindt. Maup en ik vrienden zijn op Facebook en daarop plaatste ik
een blog over de LinnDrum: een drummachine uit de jaren '80. Daar vraagt hij naar tijdens onze wandeling, terwijl we naar een volgende bezienswaardigheid lopen. Niet relevant voor wat betreft de Atlantikwall, maar wie weet: misschien inspiratie voor ooit een wandeling over Haagse, elektronische muziek...
Ook niet direct gerelateerd aan de Atlantikwall, maar iets dat Maup toch móet aanwijzen:
onderstaand huisje op de Cornelis de Witlaan, naast de voormalige
HBS voor meisjes. Maup wijst op details die hij mooi vindt: het erkertje bij de deur, het platje (het vlakke gedeelte van het dak op de tweede verdieping) en het torentje dat het trappenhuis is. Dit huisje werd vroeger bewoond door de hoofdmeester van de school, legt Maup uit. Én Maup vertelt dat hij die functie voor zichzelf helemaal zou zien zitten. Niet om een foute manier, zegt hij er voor de zekerheid bij. Maar ik wéét hoe hij het bedoelt, want hij schetst bijna automatisch een beeld voor me van Maup als jaren '50, gegoede middenklasse heer.
Tip 3: blijf geïnteresseerd in mensen en hun verhalen. Een stadswandeling is een samenspel met de deelnemers. Maup juicht alle vragen en toevoegingen toe. De meneer links op de eerste foto hieronder en in het hoekje op de tweede foto is stadsgids
Chris Schram, van de
Willemsvaart.nl. Voordat de wandeling aanvangt, zegt hij dat hij zich zal inhouden, om niet de tour over te nemen. Maar tijdens de wandeling moedigt Maup hem aan vooral feiten en verhalen te delen. Ik stel me voor dat dit de etiquette is van stadsgidsen onderling. En ook: stadsgids is een vak en een kunst, waarbij iedereen van elkaar leert. Chris legt me dus uit dat het gebouw waar we in de tweede foto voor staan, is in de stijl van de
Um-1800 beweging. Zelf vertel ik -gewone deelnemer- aan de groep dat mijn vader, die in 1941 werd geboren, na de oorlog speelde in het voormalig Sperrgebied. In zijn eigen woorden, als ik hem later over de wandeling app: "Ja, daar heb ik vele uren doorgebracht. Iedere schooldag liepen we daar 4x doorheen en bleven daar na school spelen. Een wild en ruig gebied."
Dat is hoe Maup het doet. Volgens mij. Of zijn stijl je aanspreekt is uiteindelijk persoonlijk. Ik kan iedereen in ieder geval alleen maar aanraden een keer mee te
wandelen met Maup.
Deze blog staat nu ook als review op de site van Wandelen met Maup.
Reacties